برچسب انرژی چیست و چرا مهم است؟

اگر حین پرداخت قبض برق، گاز یا آب جا خوردید، تعجب نکنید. مسلما حین خرید وسایل، به برچسب انرژی آن ها توجهی نکرده اید. اولین برچسب انرژی (energy label)، در سال 1990 توسط اروپا، به منظور حفاظت از محیط زیست، افزایش بهره وری و کاهش مصرف انرژی، در وسایل منزل مورد استفاده قرار گرفت. سپس اندک اندک اهمیت آن گسترش یافت تا جایی که در سال 2004 اکثر لوازم مصرف کننده انرژی دارای energy label بودند.

به صورت کلی این برچسب توسط شرکت سازنده، با توجه به مشخصات کالای تولیدی، بر روی هر وسیله ای که انرژی مصرف می‌کند، تعریف می‌شود. از اهمیت برچسب انرژی همین را بگوییم که با پایداری محیط زیست و هزینه های پرداختی در هر ماه شما تا حدودی در ارتباط است.

برچسب انرژی چیست؟

برچسب انرژی یک برگه کاغذی است که در سطح جهانی بر روی اکثر لوازم مصرف کننده انرژی اعم از گازی، برقی و آبی چسبانده می‌شود، که روی صحبت ما در این مقاله بیشتر به سمت کالاهای برقی است. این برچسب دارای 7 سطح می‌باشد و با حروف انگلیسی A تا G میزان مصرف را نشان می‌دهد. حرف A سبز رنگ و نشان دهنده کم مصرف ترین حالت ممکن هر وسیله می‌باشد، حرف G هم به رنگ قرمز و نماد پر مصرف بودن لوازم است. نشانگر مصرف هر چقدر به حرف A نزدیک تر باشد، یعنی محصول مصرف پایین تری دارد.

انواع برچسب انرژی

قسمت های مختلف برچسب انرژی با توجه به نوع وسیله ای که بر روی آن چسبانده می‌شوند، هرکدام حاوی داده های مختلفی هستند. این داده ها نسبت به نوع کالا متغیر می‌باشند. به صورت کلی کاربرد برچسب انرژی اینجا معنا پیدا می‌کند که علاوه بر میزان مصرف انرژی، مواردی همچون شناسه، حجم داخلی، مصرف آب، میزان صدا و غیره را نیز نشان می‌دهند.

برچسب انرژی یخچال و فریزر

energy label برای یخچال، فریزر و به صورت کلی لوازم برودتی از این قبیل، بسیار پر استفاده و حائز اهمیت است. یخچال و فریزر ها ۲۴ ساعته شبانه روز، روشن و مشغول به کار هستند. اینکه بدانیم مقدار مصرف برق یخچال در دسته کدام یکی از حروف(A تا G) قرار می‌گیرد، به کاهش مصرف انرژی و هزینه ها کمک می‌کند. در چندین دهه اخیر به قدری این مسئله پررنگ شده است که بسیاری از شرکت های سازنده از کم مصرف بودن یخچال یا فریزر تولیدی خود به عنوان تبلیغ استفاده می‌کنند.

یک برچسب انرژی یخچال شامل موارد زیر است:

• حجم فضای داخلی به لیتر
• میزان صدا
• مقدار مصرف برق هر ساعت در سال
• مشخصات شرکت تولیدکننده
• نشان استاندارد
• کلاس منطقه آب و هوایی (در برخی موارد)

برچسب انرژی ماشین ظرفشویی و لباسشویی

از آنجایی که ماشین ظرفشویی و لباسشویی ها تقریبا در دسته وسایل پرمصرف قرار می‌گیرند،‌ آگاهی از میزان مصرف آب و برق آن ها کمک بسیاری به هزینه ها و محیط زیست می‌کند. به صورت کلی برچسب انرژی ماشین ظرفشویی و لباسشویی شامل موارد زیر است:

• حجم مصرف آب سالانه
• میزان مصرف برق سالانه
• قدرت و بهره وری دور خشک کن
• حجم داخلی (برای لباسشویی به لیتر و برای ظرفشویی به تعداد)
• میزان صدا به دسی بل

برچسب انرژی کولر گازی

کولرگازی از آن قبیل وسایلی است که بسیاری از افراد با وجود داشتن بودجه تهیه آن، به علت مصرف برق بالا و در نتیجه هزینه قبض سرسام آور، از خرید آن امتناع می‌کنند. اگرچه که سعی شده با ایجاد برخی تغییرات، میزان برق مصرفی کولرهای گازی را کاهش داد، اما همچنان در دسته لوازم پر مصرف قرار می‌گیرند.

• علامت استاندارد
• شاخص بازده انرژی
• نسبت بازده انرژی
• ظرفیت دستگاه
• مدل
• شرکت تولیدکننده
• کلاس آب و هوایی
• توان مصرفی

از جمله قسمت های مختلف برچسب انرژی یک کولر گازی می‌باشند.

برچسب انرژی لامپ

معمولا بر روی لیبل مصرف انرژی لامپ ها اطلاعات زیادی نیست. بلکه شرکت های سازنده، به ثبتِ مقدار مصرف هر ساعت و طول عمر مفید یک لامپ در energy label آن بسنده می‌کنند. لامپ های LED در مقایسه به دیگر انواع لامپ ها، از مصرف برق کمتری برخوردار هستند.

کاربرد برچسب انرژی

با در نظر داشتن برچسب انرژی کالاها می‌توان انتخاب آگاهانه تری داشت، زیرا مشتریان با بررسی مقدار مصرف و نکات ذکر شده بر روی برچسب انرژی با توجه به نیازهای خود، انتخاب درست تری دارند. همچنین وجود اطلاعاتی مانند مشخصات شرکت تولید کننده، علامت استاندارد، علامت تجاری و مدل دستگاه تا حدودی تضمین کننده اصالت یک کالا هستند.

فواید برچسب انرژی

از جمله مهمترین فوایدی که یک برچسب انرژی می‌تواند داشته باشد، باید به موارد زیر اشاره نمود.

1. کاهش آلودگی های زیست محیطی
2. کاهش هزینه
3. صرفه جویی در مصرف
4. تحریک رشد تکنولوژی

محاسبه برچسب انرژی

به منظور مشخص شدن گروه مصرف (A تا G) هرکالا، باید شرایطی را پشت سر گذاشت. در ابتدا، شرکت های تولیدکننده لوازم الکتریکی طبق سیاست و قوانین وضع شده دولت، برای کالاهای خود مقدار مصرف، توان و ظرفیتی را اعلام می‌کنند. سپس با بررسی و انجام آزمایشات لازم، اعداد و نتایج به دست آمده ارزیابی و با ارقام بیان شده توسط شرکت های تولیدکننده مقایسه می‌شوند. در نهایت طبق ارزیابی های صورت گرفته، شرکت ها برای محصولات خود برچسب انرژی تعریف می‌کنند و مقدار مصرف آن ها را در یکی از 7 گروه نشانگر مصرف انرژی قرار می‌دهند.

ماشین لباسشویی و ظرفشویی

طبق برخی از قوانین، مقداری مشخص و استاندارد برای میزان مصرف ماشین لباسشویی و ظرفشویی در نظر گرفته شده است. در این حالت در بسیاری از کشور ها از شاخص EEI (energy efficiency index) استفاده می‌شود. میزان بررسی مصرف در این شیوه بدین صورت است که ابتدا مقدار مصرف سالیانه لباسشویی یا ظرفشویی مد نظر بررسی می‌شود. سپس عدد به دست آمده بر مقدار استاندارد تقسیم و در نهایت در 100 ضرب می‌گردد. عدد حاصل با میزان استاندار EEI مقایسه می‌شود و سپس در دسته یکی از مقادیر A تا G جدول انرژی قرار می‌گیرد. عدد استاندار EEI با توجه به داده های هرکشور متفاوت است.

یخچال و فریزر

میزان مصرف برق یخچال و فریزر در طی یک شبانه روز با واحد کیلووات بررسی می‌گردد و سپس نتیجه حاصل برای 365 روز سال در نظر گرفته می‌شود ( مقدار مصرف یک 24 ساعت در 365 روز ضرب می‌شود). به فرض مثال اگر مصرف برق یک یخچال در هر ساعت 177 کیلووات باشد در هر یک شبانه روز، 4248 کیلووات برق مصرف می‌کند (177*24) که به عبارتی مصرف برق سالیان این یخچال حدود 1550520 کیلووات می‌باشد (4248*365).

لوازم برودتی، گرمایش و تهویه

برای محاسبه مصرف انرژی وسایل برودتی از شاخص EER(energy efficiency ratio) و برای لوازم گرمایش از شاخص (COP(coefficient of performance استفاده می‌شود. در این حالت میزان ظرفیت دستگاه بر مقدار توان ورودی تقسیم می‌شود. هرچقدر عدد EER یا COP بالاتر باشد، نشان دهنده بازده انرژی بیشتر دستگاه است. این شاخص ها نشان می‌دهد که یک وسیله سرمایش یا گرمایش تا چه حد می‌تواند سرما یا گرما را از محیط دور کنید.

سخن پایانی

اگرچه که هزینه انرژی در ایران نسبت به مقایسه با سایر کشور ها کمتر است، اما جدا از بحث های مالی، لوازم پرمصرف باعث افزایش گازهای گلخانه ای و در نتیجه آسیب به محیط زیست می‌شوند. از این جهت همواره توصیه می‌گردد، حین تهیه لوازمی که برای عملکرد خود نیاز به انرژی دارند، نهایت دقت عمل را به خرج دهید.

در ادامه باید این نکته را افزود که مبحث برچسب انرژی به قدری در دنیای امروزی پر اهمیت است که بسیاری از شرکت ها با اهداف بلند مدت، همواره سعی دارند کالاهای تولیدی خود را هرروز کم مصرف تر از دیروز تولید کنند. به طوری که ممکن است یخچالی که الان مصرف انرژی A دارد و زمان تولید آن متعلق به 5 سال پیش است، در مقایسه با یخچال های جدیدتر مصرف برق ‌B داشته باشد.