از میان سیستم های امنیتی و نظارتی، دوربین اسپید دام توانسته است برای خود جایگاه خوبی را ایجاد کند. از این دوربین در بسیاری از اماکن و موارد استفاده می‌شود، زیرا به واسطه قابلیت های بسیاری که دارد می‌تواند در تامین امنیت موثر باشد. دوربین مداربسته اسپید دام در حال حاضر توسط برند های مختلف با قابلیت های متفاوت به بازار عرضه می‌شود.
دوربین اسپید دام چیست؟
دوربین مداربسته اسپید دام در دسته سیستم های نظارتی قرار می‌گیرد و ظاهری گنبدی شکل دارد و به نوعی زیرمجموعه دوربین های دام محسوب می‌شود اما به واسطه ویژگی های گسترده اش با دوربین های دام معمولی خیلی تفاوت دارد و تنها از جنبه ظاهری به آن ها شبیه است. دوربین های اسپید دام (speed dome) با عنوان PTZ هم شناخته می‌شوند. دو ویژگی برجسته دوربین های اسپید دام قابلیت چرخش عمودی و افقی و زوم اپتیکال است.
دوربین های اسپید دام می‌توانند در درجه عمودی چرخش ۱۸۰ درجه و در جهت افقی چرخش ۳۶۰ درجه داشته باشند. زوم اپتیکال این دوربین ها به صورت سخت افزاری انجام می‌شود و به واسطه نرم افزار نمی‌باشد، در این حالت کیفیت تصاویر بعد از زوم کردن آنچنان افت نمی‌کند.
برای بیان قدرت زوم انواع دوربین های مداربسته اسپید دام، از واحد X استفاده می‌شود که هر چقدر مقدار آن بیشتر باشد یعنی قدرت زوم اپتیکال دوربین هم بیشتر است. قدرت زوم دوربین های اسپید دام در هر مدل متغیر می‌باشد، برخی از دوربین های اسپید دام دارای زوم ۵۰ برابری (50X) هستند که معمولا دارای قیمت بالایی می‌باشند.
انواع دوربین اسپید دام از جنبه فناوری
دوربین های مداربسته اسپید دام از لحاظ فناوری عمدتا به دو دسته تحت شبکه و اچ دی آنالوگ تقسیم می‌شوند. هر یک از این فناوری ها دارای ویژگی های مربوط به خود هستند که در کارایی نهایی دوریبن ها موثر است. دوربین های تحت شبکه و AHD از جنبه ظاهری با یکدیگر اختلافی ندارند بلکه تفاوت آن ها در عملکرد و کارایی نمود می‌کند.
AHD
واژه AHD مخفف analog high definition می‌باشد. دوربین های اسپید دام با فناوری ای اچ دی به واسطه یک کابل RG59 به دستگاهی با عنوان DVR متصل می‌شوند که تمامی تصاویر دریافتی بر روی هارد این دستگاه ذخیره می‌گردد. تمامی موارد مربوط به رمزنگاری ویدیو ها در دوربین های اسپید دام AHD توسط دستگاه انجام می‌شود و دوربین صرفا این تصاویر را دریافت می‌کند و به دستگاه انتقال می‌دهد.
IP
دوربین های مداربسته اسپید دام با تکنولوژی ساخت IP در مقایسه با اسپید دام AHD جدیدتر و گران تر هستند. تصاویر در این دوربین ها به واسطه کابل POE به دستگاه NVR منتقل می‌شود. در دوربین های اسپید دام تحت شبکه، تمامی فرایند کدگذاری ویدیو ها توسط خود دوربین انجام می‌شود و دستگاه NVR صرفا آن ها را ذخیره می‌کند. ( دقیقا برعکس دوربین اسپید دام AHD). دوربین های اسپید دام آی پی می‌توانند به اینترنت متصل شوند، این در حالی است که اتصال اسپید دام AHD وابسته به دستگاه DVR می باشد یعنی حتما دستگاه باید از اتصال به اینترنت پشتیبانی کند.
انواع دوربین اسپید دام از جنبه قابلیت و مشخصات
دوربین های اسپید دام علاوه بر اینکه می‌توانند چرخش و زوم گسترده ای داشتند، دارای برخی نکات مثبت هستند که کارایی آن ها را افزایش می‌دهد. در ادامه به برخی از این قابلیت ها و مشخصات اشاره می‌شود، البته باید در نظر داشت که همه این موارد در تک تک دوربین های اسپید دام وجود ندارند، ممکن است یک دوربین اسپید دام از همه این موارد پشتیبانی کند یا اینکه تنها برخی از آن ها را داشته باشد.
Wireless
وایرلس در زبان فارسی به معنی بی سیم است. همانطور که در بالا اشاره شد، اتصال دوربین های AHD و IP به دستگاه ضبط کننده با کابل کواکسیال (RG59) یا POE انجام می‌شود. برخی از دوربین های اسپید دام این قابلیت را دارند تا به صورت بی سیم به دستگاه ضبط متصل شوند که این مسئله هزینه نصب را تا حدودی کاهش می‌دهد، در این حالت باید دوربین و دستگاه به یک WIFI متصل باشند.
TIC
به قابلیت دید حرارتی دوربین های مداربسته thermal imaging) TIC) گفته می‌شود. برخی از دوربین های مداربسته اسپید دام دارای دید حرارتی هستند، این دوربین ها به واسطه اشعه مادون قرمز که و با کمک یک قطعه به نام میکروبلومتر، دمای اجسام که از آن ها ساطع می‌شود را تشخیص می‌دهند و از این جهت می‌توانند دید حرارتی (thermal) داشته باشند. اجسام گرم تر دارای رنگ روشن و اجسام سرد تر داری رنگ تیره تر هستند.
رزولوشن تصویر
کیفیت دوربین ها و اینکه تا چه حد جزئیات را به خوبی ذخیره کنند با قسمت رزولوشن یا کیفیت تصویر در ارتباط است. واحد سنجش کیفیت دوربین بر مبنا پیکسل یا TVL ( تی وی لاین تقریبا قدیمی است اما هنوز هم برخی دوربین ها با این فناوری تولید می‌شوند) است. هرچقدر که مقدار این دو واحد بیشتر باشد یعنی کیفیت دوربین هم بالاتر است. دوربین های اسپید دام با رزولوشن تصاویر مختلفی به بازار عرضه می‌شوند. این مسئله بر قیمت نهایی آن ها موثر است.
ذخیره اطلاعات
برخی از دوربین های اسپید دام علاوه بر اینکه می‌توانند اطلاعات خود را بر روی دستگاه DVR یا NVR منتقل کنند، قابلیت کارت حافظه خور هم دارند. این مسئله باعث می‌شود تا دوربین های اسپید دام به دو دسته دارای قابلیت کارت حافظه و بدون کارت حافظه تقسیم شوند.
مقدار زوم
هر دوربین اسپید دام بنا به لنزی که برای آن در نظر گرفته شده است، حداکثر تا یک میزانی می‌تواند بر روی جزئیات بزرگنمایی داشته باشد. در حال حاضر دوربین های دام با زوم اپتیکال 4X، 12X، 20X و غیره تولید می‌شوند. هرچقدر عددی که در کنار X قرار گرفته است بیشتر باشد، قابلیت زوم دوربین اسپید دام هم بیشتر است.
دید در شب
ویژگی دید در شب در اکثر دوربین های اسپید دام وجود دارد اینکه دید در شب آن ها رنگی باشد یا سیاه و سفید در هر دوربین اسپید دام فرق می‌کند و باعث ایجاد تمایز در میان آن ها می‌شود. دوربین های مداربسته از فناوری های مختلف برای دید در شب استفاده می‌کند.
ویژگی دوربین اسپید دام
اسپید دام ها نوعی از دوربین‌های مداربسته هستند که با ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فرد خود، اکثر توجه ها را جلب کرده‌اند. این دوربین‌ها در مقایسه با دیگر CCTV ها، امکانات و امتیازاتی دارند که آن‌ها را از سایرین متمایز می‌کند. برخی از این امکانات صرفا محدود به دوربین های اسپید دام هستند، برخی دیگر در سایر دوربین های مداربسته هم پیدا می‌شوند و تنها مخصوص speed dome نیستند.
زاویه دید گسترده دوربین اسپید دام
در یک کلام زاویه دید دوربین مداربسته به اندازه‌ای اشاره دارد که دوربین تا چقدر می‌تواند از محیط اطراف را ببیند و در تصویر نشان دهد. انواع دوربین اسپید دام دارای لنز موتورایز هستند، آن ها می‌توانند در جهت های مختلف چرخش داشته باشند و زوم اپتیکال انجام دهند به همین علت مانند سایر دوربین ها با لنز ثابت یا حتی وریفوکال دارای محدودیت زاویه دید نیستند.
درجه حفاظت IP بالا speed dome
از آنجایی که دوربین های اسپید دام عمدتا برای فضاهای خارجی کاربرد دارند، شرکت های سازنده بدنه آن ها را نسبت به گرد و غبار و رطوبت مقاوم می‌سازند تا به آسانی دچار مشکل نشوند. درجه حفاظت IP اکثر دوربین های اسپید دام ۶۵ به بالا است. هرچقدر درجه حفاظت بالاتر باشد دوربین مداربسته در شرایط جوی مختلف کمتر دچار آسیب یا افت کارایی می‌شود.
تنظیم تور و پریست
از دیگر امتیاز های speed dome CCTVباید به قابلیت پریست و تور اشاره کرد. پریست ها برنامه های از پیش تعیین شده هستند. به فرض مثال برای یک فروشگاه یا انبار می‌توان برای دوربین تعیین کرد که در هر ۲ دقیقه به مدت یک دقیقه از درب ورودی تصویر بگیرد و سپس بچرخد برای ۱ دقیقه از درب خروجی ویدیو ضبط کند، هریک از پریست ها دارای اسم جداگانه (مثلا preset 1, preset 2 و غیره) هستند.
تور به مجموعه این پریست ها می‌گویند، مثلا دوربین از پریست ۱ به پریست ۲ می‌رود. در یک تور، دوربین به طور خودکار بدون دخالت دست از یک پریست به پریست دیگر حرکت می‌کند. این امکان به ارائه نظارت خودکار بر چندین نقطه مختلف یک منطقه کمک می‌کند و می‌تواند برای پوشش کامل یک محدوده یا مسیر خاص در طول زمان مشخص مفید باشد.
هوش مصنوعی
از دیگر قابلیت هایی که امروزه اکثر دوربین های اسپید دام از آن پشتیبانی می‌کنند هوش مصنوعی (AI) است. معمولا در دوربین های اسپید دام تحت شبکه، خود دوربین به صورت مستقل از این ویژگی پشتیبانی می‌کند و برای دوربین های اسپید دام AHD باید دستگاه بتواند این قابلیت را داشته باشد. به صورت کلی هوش مصنوعی به صورت نرم افزاری یا در برخی مدل ها به حالت سخت افزاری بر روی دوربین های مداربسته اعمال می‌شود. هوش مصنوعی به انجام تشخیص چهره، ردیابی چهره ای خاص، پلاک خوانی، بررسی تراکم جمعیت و بسیاری از موارد دیگر کمک می‌کند.
مزایای دوربین اسپید دام
نکات مثبت دوربین اسپید دام از معایب آن بیشتر است. اینکه بتوان به صورت افقی یک دید ۳۶۰ درجه و از جنبه عمودی دید ۱۸۰ درجه داشت یا زوم اپتیکال چندین برابری را تجربه کرد، از مهمترین مزایا و ویژگی های این دوربین محسوب می‌شود. در برخی موارد با خرید یک دوربین اسپید دام می‌توان از خرید چندین عدد دوربین مداربسته با لنز ثابت که قابلیت چرخش یا زوم اپتیکال ندارند، بی‌نیاز شد.
معایب دوربین اسپید دام
اگرچه که دوربین speed dome دارای مزایای بسیاری است اما این وسیله نظارتی مانند هر ابزار دیگری دارای معایبی نیز می‌باشد که اطلاع از این موارد به خرید منطقی تر کمک می‌کند. هر وسیله ای دارای جنبه های خوب و بد بسیاری است و دوربین اسپید دام هم از این قاعده جدا نیست.
قیمت بالا
دوربین های اسپید دام به علت لنزی که دارند در مقایسه با سایر دوربین ها گران تر هستند، همچنین اینکه برخی از دوربین های اسپید دام از بدنه فلزی یا مقاوم ساخته شده اند که این مورد هم از دیگر علل گران بودن آن ها محسوب می‌شود. سایر ویژگی ها و قابلیت های اسپید دام ها باعث افزایش قیمت می‌شود.
نصب زمان بر دوربین مداربسته اسپید دام
نصب دوربین مداربسته اسپید دام به دلیل پیچیدگی ویژه‌ای که این نوع دوربین دارد، ممکن است زمان‌بر باشد. این دوربین‌ها علاوه بر نیاز به اتصالات برق و اینترنت، نیاز به تنظیمات نرم‌افزاری دقیق دارند که ممکن است زمان بر باشد. علاوه بر این، به دلیل نیاز به تعیین محل مناسب برای نصب، فرآیند راه اندازی ممکن است مدت زمان طولانی‌تری را اختیار کند.
کاربرد دوربین اسپید دام
از دوربین اسپید دام می‌توان در هر محیط داخلی و خارجی استفاده کرد و کاربرد آن ها هیچ محدودیتی ندارد.
- انبار
- سوله
- مراکز نظامی و حیاطی
- فروشگاه ها
- مدارس
- محیط های تجاری
- فضاهای اداری
- پارک ها
- خیابان ها و کنترل ترافیک
- کارخانه ها و مراکز صنعتی
از جمله مواردی هستند که می‌توان برای آن ها از دوربین اسپید دام استفاده کرد. ویژگی و قابلیت های دوربین speed dome این اختیار را برای افراد ایجاد می‌کند تا بتوانند در ۲۴ ساعت شبانه روز تسلط گسترده ای بر روی محیط داشته باشند.
بهترین برند های تولید کننده دوربین اسپید دام
اولین و بهترین برند در زمینه تولید دوربین اسپید دام مارک داهوا و در درجات بعدی باید به برند هایی مانند هایک ویژن، بوش و اکسیس اشاره کرد. البته منظور این نیست که تنها این برند ها از کیفیت خوبی برخوردار هستند و سایر دوربین های اسپید دام موجود در بازار خوب نیستند، بلکه این مارک ها توانسته فروش بیشتر و در نتیجه رضایت مشتری بالاتری را کسب کنند.
نتیجه گیری
دوربین های اسپید دام به علت لنز قابل چرخش و موتورایز که از آن برخوردار هستند برای فضاهای بزرگ توصیه می‌شوند. در حال حاضر دوربین های اسپید دام با فناوری AHD و IP به بازار عرضه می‌شوند، این انتخاب خود افراد است که تعیین می‌کند که اگر قصد تهیه یک دوربین اسپید دام دارند، دقیقا چه فناوری، کیفیت تصویر و میزان زوم اپتیکال برای آن ها مناسب است.
