در حال حاضر چای ساز ها مهمان اکثر خانه ها هستند و بسیاری از افراد ترجیح میدهند به جای کتری و قوری های قدیمی از دستگاه چایساز بهره ببرند. چای ساز ها به دلیل طراحی و نحوه ساختی که از آن برخوردار هستند در مقایسه با قوری و کتری های معمولی، زودتر به نقطه جوش می‌رسند و در نهایت چای در آن ها سریع تر درست می‌شود. همیشه در بین ایرانی ها نوشیدن چای اهمیت خاصی داشته و به همین دلیل امروزه، در بین انواع دستگاه نوشیدنی ساز که در آشپزخانه‌ها یافت می‌شود، چایساز جایگاه ویژه‌ای دارد.
انواع چای ساز
به صورت کلی در بازار سه نوع چای ساز وجود دارد. نحوه عملکرد و کارایی هر سه آن ها به یک صورت است اما از لحاظ ظاهری اندکی با یکدیگر متفاوت می‌باشند. اینکه افراد کدام یک از آن را تهیه کنند به نیاز و فضای آشپزخانه بستگی دارد.
پایه دار(استند دار)
چای ساز های پایه دار از یک صفحه برخوردار هستند که قوری و کتری بر روی آن قرار می‌گیرند. در زیر قوری و کتری دو المنت مجزا وجود دارد که موجب جوش آمدن آب و دم کشیدن چای می‌شوند.
روی هم(دم آور)
شیوه قرارگیری این مدل چای ساز دقیقا به مانند قوری و کتری های معمول می‌باشد. کتری بر روی پایه دستگاه به نقطه جوش می‌رسد و سپس قوری با آب جوش پر می‌شود و بر روی کتری با کمک بخار آب دم می‌کشد. برخی معتقد هستند که چای در این مدل دستگاه، طعم مطلوب تری دارد. چرا که به شیوه سنتی، چای در اثر قرار گرفتن بر روی بخار آب درست می‌شود.
سماوری
چای ساز های سماوری از یک قوری و سماور تشکیل شده اند. ظرفیت این نوع چایساز بیشتر از ۳ لیتر است و در مقایسه با چای ساز های استند دار و دم آور، حجم بیشتری را در خود جای میدهند. البته تفاوت هایی میان چای ساز سماوری و استند دار وجود دارد که باید با جزئيات به آن ها پرداخت.
برای اینکه بتوان چای‌سازی تهیه نمود که به اکثر نیازهای ما پاسخ بدهد باید در مرحله اول با خصوصیات و ویژگی های چای ساز خوب آشنا شویم. بررسی این خصوصیات به ما کمک می‌کند که دقیقا بدانیم در یک چای ساز باید به چه نکاتی بیشتر توجه کرد.
جنس بدنه
اینکه چه جنسی در بدنه کتری و قوری به کار رفته می‌تواند در بسیاری از موارد تاثیر گذار باشد. ظاهر دستگاه و محیط آشپزخانه، سلامتی، انتقال و پایداری حرارت، طول عمر و سهولت نظافت از جمله مواردی هستند که با جنس بدنه ارتباطی مستقیم دارند. استیل، سرامیک و شیشه از پرکاربرد ترین اجناس به کار رفته در بدنه کتری و قوری چایساز ها هستند.
استیل
چای ساز های استیل دارای بدنه ای روشن، مقاوم و ماندگار هستند که می‌تواند به آشپزخانه ظاهری براق و صیقلی بدهد. بدنه استیل در مقایسه با سرامیک سریع تر پاک می‌شود و طول عمر بالاتری دارد.
سرامیک
بدنه سرامیک دارای طرح و رنگ های متفاوتی می‌باشد. از این جهت برای اینکه آشپزخانه ای مطابق با سلیقه و طرح خود را ترتیب دهیم، می‌تواند بهترین گزینه باشد. البته این مورد را باید در نظر داشت که خطر شکسته شدن، مشکلی است که همواره قوری و کتری های سرامیکی را تهدید می‌کند.
شیشه
چای ساز هایی که از بدنه شیشه ای بهره‌مند هستند، ظاهری بسیار شیک دارند. می‌توانیم فرایند جوش آمدن و حباب زدن آب را درون آن ها تماشا کنیم.
ظرفیت
حجم مایعاتی که کتری و قوری یک چای ساز در خود جای میدهند از جمله موارد مهمی است که باید به آن پرداخته شود. معمولا حجم کتری در چای ساز های دم آور و استند دار نهایتا تا ۳ لیتر است. در مسئله ظرفیت، امکان تغییر قوری و تهیه یک قوری با ظرفیت بیشتر وجود دارد اما برای کتری نمی‌توان کاری کرد. پس قبل از خرید باید بر روی ظرفیت کتری بیشتر متمرکز شویم.
اگر خانواده پرجمعیتی دارید یا مصرف چای روزانه شما بالا است، به فکر چای ساز سماوری باشید. ظرفیت چای ساز به نیاز افراد بستگی دارد و نمی‌توان مقیاس خوب یا بد بودن برای آن در نظر گرفت.
ابعاد و وزن
یک چای ساز خوب باید کم جا و سبک وزن باشد. مشخصات وزن و ابعاد چای ساز در کاتالوگ یا جعبه آن لحاظ می‌شود. سعی کنید چای‌سازی تهیه کنید که ابعاد آن با فضای آشپزخانه شما تناسب داشته باشد. همچنین وزن کتری و قوری باید به مقداری باشد که حمل آن ها با مشکل همراه نشود.
چراغ نشانگر
برخی از چای ساز ها دارای چراغی می‌باشند که هنگام جوش آمدن یا فعال بودن سیستم گرم نگهدارندگی روشن می‌شود. این چراغ بیانگر عملکرد و وضعیتی می‌باشد که چای ساز در آن قرار دارد.
چرخش 360 درجه
قابلیت چرخش 360 درجه در یک چای ساز به معنای این است که قسمت انتهای کتری که بر روی پایه قرار می‌گیرد، در همه جهت چرخش دارد تا بتوانید کل دستگاه را به اطراف خود بچرخانید. این ویژگی مفید است زیرا به کاربر اجازه می‌دهد تا کل دستگاه را به راحتی به جهت دلخواه خود بچرخاند، بدون اینکه نیاز به جابجایی دستگاه یا کابل برق باشد.
عایق بودن بدنه
در برخی چای ساز ها، با جوش آمدن آب، گرما به دسته کتری انتقال پیدا می‌کند و موجب داغ شدن آن می‌شود. در این حالت دست زدن و بلند کردن کتری سخت است. این مورد در اثر زمان باعث خرابی و آسیب وارد شدن به دسته می‌شود. وجود عایق در بدنه چای ساز از ایجاد این مشکل جلوگیری می‌کند.
سیستم گرم نگهدارنده
بعد از جوش آمدن آب و دم کشیدن چای، به منظور گرم نگه داشتن چای داخل دستگاه، منطقی و به صرفه نیست که دستگاه در حالت جوش آوری روشن بماند. در این شرایط، برخی از چای ساز ها از ویژگی گرم نگهدارنده پشتیبانی می‌کنند که بدون نیاز به روشن نگه داشتن دستگاه، باعث حفظ حرارت چای می‌شود. به طور متوسط یک چایساز برای جوش آوردن آب، مصرف برق بیشتر از 1000 وات دارد اما برای گرم نگهداشتن، مصرف برق آن به کمتر از 300 وات کاهش می‌یابد.
خاموشی خودکار
چای ساز هایی که دارای سیستم خاموشی خودکار هستند در صورت تشخیص اتمام آب داخل کتری و خشکی محفظه، دستگاه را خاموش می‌کنند. همچنین برخی از آن ها به محض اینکه آب به نقطه جوش می‌رسد به صورت خودکار چای ساز را بر روی مد گرم نگهدارنده قرار میدهند.
تنظیم دما
معمولا بر روی پایه اکثر چای ساز ها استند دار، کلید هایی برای تنظیم دما و کنترل قابلیت های چای ساز قرار گرفته اند. اکثر چای و دمنوش ها نیازمند یک دمای ایده آل برای دم کشیدن به بهترین شیوه می‌باشند. قابلیت تنظیم دما در این مورد کارآمد است.
گارانتی
چای ساز ها در دسته وسایل برقی آشپزخانه قرار می‌گیرند. عوامل خارجی و نحوه استفاده، در طول عمر و عملکرد اینگونه دستگاه ها تاثیرگذار است. به هر حال هر وسیله برقی ممکن است که خراب شود. چای سازی که دارای گارانتی است به نوعی نشان دهنده این می‌باشد که در صورت بروز مشکل می‌توان آن را حل کرد.
برند های محبوب تولیدکننده چای ساز در بازار
- میگل
- پارس خزر
- تولیپس(ناسیونال ایران)
- ویداس
- گوسونیک
نتیجه گیری
برای تهیه چای با کیفیت و جلب رضایت از تجربه خود، انتخاب بهترین چای ساز متناسب با نیاز ما بسیار حائز اهمیت است. در این راستا، در ابتدا باید با ویژگی یک چای ساز خوب آشنا شویم. از جمله مهمترین خصوصیات چایساز خوب می‌توان به ظرفیت مناسب، قابلیت تنظیم دما، وزن مناسب، بدنه عایق و ویژگی‌های ایمنی نظیر قابلیت نگهداری گرما، خاموشی خودکار و غیره اشاره کرد. با به دست آوردن اطلاعات کامل در مورد این ویژگی‌ها، می‌توانیم چای‌سازی را انتخاب کنیم که به بهترین شکل به نیازهای ما پاسخ دهد و از خرید خود راضی باشیم.
